Bạn muốn được người khác công nhận nỗ lực, thành công và chấp nhận mình nhưng bạn không thể thực hiện điều đó vì một nỗi sợ vô hình. Rất có thể bạn là nạn nhân của Rối loạn nhân cách né tránh.
Bài viết được cố vấn chuyên môn bởi Ths.BSNT Trịnh Trọng Tuấn - Bác sĩ khoa SKTT Bệnh viện E.
Theo thống kê của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Mỹ, cứ 36 trẻ thì có 1 trẻ mắc phải chứng Rối loạn phổ tự kỷ. Có thể thấy, tự kỷ đã không còn là chứng hiếm gặp. Làm thế nào để biết con bạn có đang mắc phải rối loạn phổ tự kỷ hay không?
Rối loạn phổ tự kỷ là một dạng rối loạn tâm lý, có liên quan đến sự phát triển của não bộ. Người mắc chứng tự kỷ khó nhận thức hay giao tiếp với người khác một cách bình thường và thường xuyên có những hành vi lặp đi lặp lại.
Rối loạn phổ tự kỷ xuất hiện phổ biến ở giai đoạn thơ ấu, biểu hiện rõ nhất khi người bệnh được đặt trong một cộng đồng cụ thể như trường học, nơi làm việc, các hội nhóm… Trong năm đầu tiên, trẻ tự kỷ bắt đầu xuất hiện những triệu chứng phổ biến khi tương tác với bố mẹ và người thân. Giai đoạn từ 18 đến 24 tháng tuổi, các biểu hiện ngày càng rõ rệt hơn.
Mặc dù không có cách chữa trị dứt điểm chứng rối loạn phổ tự kỷ nhưng việc điều trị sớm và chuyên sâu có thể tạo ra sự khác biệt lớn trong cuộc sống của trẻ sau này, giúp trẻ từng bước hòa nhập với cộng đồng.
Như đã đề cập, các triệu chứng của tự kỷ có thể xuất hiện sớm ở những năm đầu đời của trẻ, thông qua các dấu hiệu như giảm giao tiếp bằng mắt, không phản ứng hay thờ ơ với người thân. Hoặc, trẻ vẫn phát triển bình thường cho đến một giai đoạn nhất định thì thu mình, trở nên hung hăng hơn hoặc mất đi các kỹ năng về ngôn ngữ, biểu hiện rõ nhất ở trẻ từ 2 tuổi.
Mỗi đứa trẻ mắc chứng rối loạn phổ tự kỷ có thể có một kiểu hành vi và mức độ nghiêm trọng khác nhau, từ cơ bản đến phức tạp. Dưới đây là các biểu hiện rối loạn phổ tự kỷ phổ biến được các chuyên gia ghi nhận.
Trẻ em hoặc người lớn mắc chứng rối loạn phổ tự kỷ có thể gặp vấn đề về kỹ năng giao tiếp và tương tác xã hội. Đây là dấu hiệu phổ biến nhất thể hiện khách quan khả năng cũng như mức độ rối loạn phổ tự kỷ của một đứa trẻ, cụ thể như sau:
Một dấu hiệu khác của chứng rối loạn phổ tự kỷ là trẻ hay lặp lại các hành vi quen thuộc, đồng thời bị hạn chế về sở thích, hoạt động, cụ thể:
Các dấu hiệu về hành vi bất thường báo hiệu khả năng trẻ bị tự kỷ cao - Ảnh: Sưu tầm
Khi trưởng thành, một số trẻ mắc chứng rối loạn phổ tự kỷ trở nên gắn kết hơn với những người khác và ít biểu hiện rối loạn hành vi hơn. Một số, thường là những người có vấn đề ít nghiêm trọng nhất, cuối cùng có thể có cuộc sống bình thường hoặc gần như bình thường.
Tuy nhiên, những người khác tiếp tục gặp khó khăn về ngôn ngữ hoặc kỹ năng xã hội. Càng trưởng thành, họ càng gặp phải những vấn đề tồi tệ hơn về hành vi và cảm xúc.
Nhìn chung, trong quá trình lớn lên và trưởng thành, trẻ có thể trở nên gắn kết hơn với người thân và cộng đồng xung quanh, các hành vi dần trở nên đa dạng hơn. Tuy vậy, nhiều trẻ vẫn tiếp tục duy trì các triệu chứng kể trên và có thể trở nên nặng hơn, thiếu hụt hoàn toàn các kỹ năng cần thiết, gây ảnh hưởng trầm trọng đến chất lượng cuộc sống khi trưởng thành.
Tự kỷ có tính chất rất phức tạp, do nhiều nguyên nhân khách quan và chủ quan gây nên. Theo các nghiên cứu, trẻ có nguy cơ mắc rối loạn phổ tự kỷ đều do ảnh hưởng bởi yếu tố di truyền và môi trường sống.
Rối loạn gen di truyền, đột biến gen… là những nguyên nhân phổ biến gây ra các vấn đề về gen di truyền ở trẻ, dẫn đến chứng rối loạn phổ tự kỷ. Ngoài ra, trong quá trình hình thành và phát triển não bộ, các nhóm gen liên quan bị ảnh hưởng tiêu cực/thay thế đột ngột cũng là lý do khiến một đứa trẻ có các biểu hiện kém về giao tiếp - đặc trưng của tự kỷ.
Yếu tố môi trường như nhiễm virus, thuốc men hoặc các biến chứng khi mang thai hay các chất ô nhiễm trong không khí đang được các nhà nghiên cứu xem xét kỹ lưỡng liệu có phải là yếu tố gây ra chứng rối loạn phổ tự kỷ hay không.
Rối loạn phổ tự kỷ không thể phòng ngừa bằng các biện pháp thông thường như những nhóm bệnh lâm sàng khác. Tuy nhiên, với nền y học phát triển hiện đại, các bác sĩ và chuyên gia tâm lý vẫn có thể can thiệp và điều trị các triệu chứng nhằm cải thiện hành vi, kỹ năng và khả năng sử dụng ngôn ngữ của trẻ.
Càng can thiệp sớm, các chuyên gia và bác sĩ càng dễ kiểm soát mức độ nghiêm trọng của chứng bệnh này, đồng thời giúp con trẻ nhanh thích nghi với môi trường xung quanh mà không bị sợ hãi hay chống đối tiêu cực.
Can thiệp sớm với trẻ tự kỷ giúp trẻ hòa nhập với môi trường tốt hơn - Ảnh: Sưu tầm
Lưu ý thêm, rối loạn phổ tự kỷ không liên quan đến các loại vắc-xin hiện có. Do đó, bố mẹ vẫn nên cho con tiêm chủng đầy đủ các loại vắc-xin cần thiết trong giai đoạn đầu đời, đồng thời quan sát con thường xuyên để phát hiện các dấu hiệu bất thường và can thiệp sớm.
Nguồn tham khảo:
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/autism-spectrum-disorder/symptoms-causes
Bạn muốn được người khác công nhận nỗ lực, thành công và chấp nhận mình nhưng bạn không thể thực hiện điều đó vì một nỗi sợ vô hình. Rất có thể bạn là nạn nhân của Rối loạn nhân cách né tránh.
Rối loạn nhân cách kịch tính chỉ được người bệnh xem là vấn đề tâm lý khi những biểu hiện của bệnh gây khó khăn cho họ trong cuộc sống. Bệnh tiến triển nặng dễ dẫn đến trầm cảm hoặc lo lắng quá mức.
Việc mọi người thỉnh thoảng lo lắng về sức khỏe của mình là điều bình thường. Nhưng những người mắc chứng rối loạn lo âu bệnh tật thường rất lo lắng liệu họ có đang mắc phải một căn bệnh rất nặng, hoặc bệnh nan y.
Thăm khám, chẩn đoán và điều trị sớm rối loạn ngôn ngữ ở trẻ là rất quan trọng để mỗi đứa trẻ có thể nhận được sự giúp đỡ phù hợp và phát triển toàn diện.
0 Bình luận